“嗟予篤學心”的意思及全詩出處和翻譯賞析

yú shǎo rì bù néng chí yǎng zhì qì suǒ bào duō yǐ ěr lái fāng xǐ wèn xué zhī
余少日不能持養志氣所暴多矣邇來方喜問學之

wú fēi běi gōng yǒu, cuò míng tà zhū shì.
吾非北宮黝，挫名撻諸市。
wú fēi mèng shī shě, liàng lǜ sān jūn wèi.
吾非孟施舍，量慮三軍畏。
yī duò lá kè liú, yī rù lì zhàn shì.
一墮剌客流，一入力戰士。
zhī yī bù zhī èr, suì yǔ shèng xián yì.
知一不知二，遂與圣賢異。
zhōu kǒng dé qí fù, wěi zāi mèng kē shì.
周孔得其傅，偉哉孟軻氏。
jiǎng míng bù dòng xīn, yīn wèn fā qí mì.
講明不動心，因問發奇秘。
qì tái zé dòng zhì, zhì yī zé dòng qì.
氣臺則動志，志一則動氣。
hào rán dé suǒ jì, zhī yán yǒu shēn wèi.
浩然得所寄，知言有深味。
jiē yǔ dǔ xué xīn, yī pù shí hán fèi.
嗟予篤學心，一暴十寒廢。
lì zhì kǔ bù zǎo, shǎo qǐ dá zī yì.
立志苦不早，少豈達茲義。
suǒ shì mèi shàn è, jǐ nì bǐ gōng lì.
所適昧善惡，幾溺彼功利。
shì qíng gèng lì duō, wǎn nǎi néng zì lì.
事情更歷多，晚乃能自礪。
rì yòng gēn běn yuán, zhì dà zhì gāng yì.
日用根本源，至大至剛意。
něi rán xíng yǒu qiàn, hé wèi sāi tiān dì.
餒然行有慊，何謂塞天地。
fú yīng xiān gé yán, zào cì diān pèi shì.
服膺先格言，造次顛沛是。